İdari Para Cezası
İdari para cezası Kabahatler Kanununda veya diğer kanunlarda kabahat olarak tanımlanan bir fiilin işlenmesi sonucunda verilen ve belli bir miktar paranın ödenmesi şeklinde uygulanan bir idari yaptırım türüdür.
İdari para cezası, Adli para cezasından; karar veren merci, yaptırımın infaz şekli, yaptırıma bağlanan kanunî neticeler bakımından ayrılır.
Örneğin, idarî nitelikte bir yaptırım olarak para cezasına, ceza muhakemesi süreci sonucunda mahkeme tarafından hükmedilmez; bu ceza, idarî görev yapan bir kişi veya kurul tarafından verilir. Bu cezalar, adlî sicile kaydedilmez, ödenmediği takdirde hapse dönüştürülmez.
İdari para cezaları süresinde ödenmediği takdirde icra-haciz işlemleri sonucunda paranın tahsili sağlanmaya çalışılacaktır; idari para cezasının hapis cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Hız sınırı ihlali, park edilmesi yasak olan yere park etme gibi durumlarda verilen trafik cezaları da niteliği gereği birer idari para cezasıdır. Ancak idari para cezaları bunlarla sınırlı değildir. Tüm kamu kurum veya kuruluşları -kural olarak- kendi görev alanına giren yer veya konularda işlenen kabahatler dolayısıyla idari para cezası vermeye yetkilidir.
Ayrıca Cumhuriyet Savcılığınca da bir kabahatin işlendiği öğrenildiğinde idari para cezası kararı verilebileceği gibi; savcılık kabahat oluşturan eylemi ilgili kamu kurumuna bildirmekle de yetinebilir.
İdari para cezasının peşin ödenmesi halinde, cezanın 1/4’ü oranında indirim gündeme gelmektedir. Cezanın muhatabı peşin ödeme yapmak isterse idari para cezasına ilişkin kararın kendisine tebliğinden itibaren 15 gün içinde, belirtilen miktarı idari yaptırım kararında belirlenen yere ödemelidir. Ayrıca cezanın peşin ödenmiş olması idari para cezasına itiraz hakkını etkilemez. Ödeme yapılsa bile süresi içinde cezaya itiraz edilebilir.
Fiili işlediği sırada onbeş yaşını doldurmamış çocuk hakkında idarî para cezası uygulanamaz. Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişi hakkında idarî para cezası uygulanmaz. (Kabahatler Kanunu m.11)
İdari ParaCezasına İtiraz
İtiraz Nereye ve Hangi Sürede Yapılmalıdır?
Kabahatler Kanunu’nun 27. Maddesinde hakkında idari para cezası verilen kişinin İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabileceği belirtilmiştir.
Yani -genel olarak- itiraz süresi para cezasına ilişkin idari yaptırım kararının tebliğinden itibaren onbeş gündür. Ancak bazı kanunlarda özel bazı farklı süreler belirlenmiş olabilir. Bu durumda itiraz süresi değişecektir. İtirazın yapılacağı merci ise yetkili Sulh Ceza Mahkemesidir.
İtiraz Kim Tarafından Yapılabilir?
İtiraz, ceza kime kesildiyse o kişi tarafından bizzat yapılabilir. Örneğin hatalı park sebebiyle araç plakası üzerinden kesilen ceza aracın ruhsat sahibine kesilmiş olacaktır. Bu durumda araç sahibi bizzat trafik cezasına yani idari para cezasına itiraz edebilecektir. Ayrıca itiraz başvurusunun avukat vasıtasıyla yapılması da mümkün ve sonuç alma ihtimalinin kuvvetlenmesi açısından kanaatimizce gereklidir.
İtiraz Ne Şekilde Yapılır?
Trafik cezasına ya da diğer idari para cezalarına itiraz bir dilekçe verilmek suretiyle yapılır. Dilekçede cezanın haksızlığına ilişkin açıklamalara ayrıca hukuki dayanaklara yer verilmelidir. Ayrıca elde bulunan belgeler ruhsat fotokopisi, karar tutanağı, tebligat tutanağı gibi dilekçenin ekine eklenmelidir.
İtiraz Sonunda Verilen Karar Kesin Midir?
Değildir. Sulh Ceza Mahkemesinin yapılan itiraz hakkında vermiş olduğu red kararına Ceza Muhakemesi Kanuna göre itiraz edilebilir.
İtiraz Ne Zaman Sonuçlanır?
Bu konuda net bir süre vermek mümkün değildir. İtirazı değerlendiren hakimliğin iş yoğunluğuna, dosyanın kapsamına göre itirazın sonuçlanması aylar sürebilmektedir.
Bazı Kabahatler ve Cezaları
Dilencilik: Dilencilik yapan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir. Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk veya belediye zabıta görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir veya belediye encümeni karar verir.
Kumar: Kumar oynayan kişiye, bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilir. Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezasına ve elkoymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülkî amir karar verir.
Sarhoşluk: Sarhoş olarak başkalarının huzur ve sükununu bozacak şekilde davranışlarda bulunan kişiye, kolluk görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kişi, ayrıca sarhoşluğun etkisi geçinceye kadar kontrol altında tutulur.
Rahatsız Etme: Mal veya hizmet satmak için başkalarını rahatsız eden kişi, elli Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezası vermeye kolluk veya belediye zabıta görevlileri yetkilidir
Kimliği Bildirmeme: Görevle bağlantılı olarak sorulması halinde kamu görevlisine kimliği veya adresiyle ilgili bilgi vermekten kaçınan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan kişiye, bu görevli tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Açıklamada bulunmaktan kaçınması veya gerçeğe aykırı beyanda bulunması dolayısıyla kimliği belirlenemeyen kişi tutularak durumdan derhal Cumhuriyet savcısı haberdar edilir. Bu kişi, kimliği açık bir şekilde anlaşılıncaya kadar gözaltına alınır ve gerekirse tutuklanır. Gözaltına ve tutuklamaya karar verme yetkisi ve usulü bakımından Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanır. Kişinin kimliğinin belirlenmesi durumunda, bu nedenle gözaltına alınma veya tutuklanma haline derhal son verilir.
Silah Taşıma: Yetkili makamlardan ruhsat almaksızın kanuna göre yasak olmayan silahları park, meydan, cadde veya sokaklarda görünür bir şekilde taşıyan kişiye, kolluk tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Asılsız İhbar: 112 Acil Çağrı Merkezini asılsız ihbarda bulunmak suretiyle meşgul ettikleri tespit edilen kişilere bu Kanuna göre il valileri tarafından ikiyüzelli Türk Lirası idari para cezası verilir. Tekerrür halinde bu ceza iki katı olarak uygulanır.
NOT: Kabahatler Kanunun 17. Maddesinin 7. Fıkrasına göre yukarıda belirtilen cezalar her yıl için belirlenecek yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanmaktadır.
Kocaeli’de İdari Para Cezasına İtiraz Süreci
Eğer siz de Kocaeli’de ya da bir başka yerde bir trafik cezası ya da başka herhangi bir idari para cezasıyla karşı karşıya kaldıysanız ve kesilen cezasının haksız olduğunu düşünüyorsanız: itiraz etmek, süreç hakkında bilgi almak ve hukuki yardım talep etmek üzere Kocaeli İzmit’te bulunan avukatlık büromuza başvurabilirsiniz.
Yukarıda vermiş olduğumuz bilgiler genel nitelikte bilgiler olup her olayın somut özelliklerin göre farklılıklar ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple özellikle itirazın yapılacağı merci, itiraz süresi, itiraz sebepleri bakımından hataya düşmemek için süreci bir avukat vasıtasıyla takip etmenizi öneririz.
Not: İdari para cezası konusu ile ilişkili olan MASKE CEZASINA İTİRAZ DİLEKÇE ÖRNEĞİ ve TRAFİKTE YAPILAN ALKOL TESTİNE İTİRAZ başlıklı dilekçelerimizi incelemenizi tavsiye ederiz.