99 Öncesi Sigortasız Çalışanlar
Son yapılan açıklamalar sonrası 8 Eylül 1999 yılından önce Sigorta Giriş Kaydı bulunan; erkeklerde 25 yılı ve 5.000 Prim gününü tamamlamış, kadınlarda 20 yıl ve 5.000 Prim gününü tamamlamış vatandaşların emekliliğe hak kazanacağı düzenlemesi getirileceği açıklandı. Bu açıklama ile birlikte ilk etapta 2 milyon 250 bin kişinin direk etkilenmesi beklenirken ilgili düzenlemeden toplamda 4 milyon kişinin etkilenmesi bekleniyor. Ancak bu tarihlerden önce sigortasız çalışanların durumunun ne olacağı merak konusu olan bir soru haline geldi.
Çok geniş kapsamlı bu düzenleme ile 99 öncesi işe başlayanlar (Sigorta prim kaydı bulunanlar) emekliliğe hak kazanmış oldular. Ancak bu düzenleme akıllarda 1999 yılı sonrası işe başlayanların durumunun ne olacağı ve 1999 yılı öncesinde işe girmiş olmasına rağmen sistem çok gelişmemiş olduğu için SGK primleri yatırılmamış olanların durumlarının ne olacağı sorularını getirdi. Bu yazımızda 8 eylül 1999 tarihi öncesi ve sonrası durumların değişik ihtimaller üzerinden örnekler verilerek cevaplarını sizlere sunmaya çalışacağız.
99 Öncesi Sigortasız Çalışmam Var Ne Yapmalıyım?
8 Eylül 1999 tarihi öncesinde işe başlayanları ele alan bu düzenlemede bu tarihten önce çalışmış olmasına rağmen resmi kurum olan SGK’de kaydınız yoksa bazı durumlarda bunu tespit ettirerek ekletebilirsiniz. Sigortasız çalışılan dönemin tespiti ile eksik primlerin tamamlatılması davalarını “Hizmet Tespiti” davası olarak adlandırıyoruz. Bu davalar İş Mahkemeleri tarafından görülerek karara bağlanan davalardır.
Hizmet Tespiti İçin Dava Zamanaşımı Süresi Nedir?
İş mahkemelerinde görülen hizmet tespiti davalarında zamanaşımı süresi 5 yıldır. 5 yıllık zamanaşımı süresi dava tarihinden geriye doğru yapılacak hesaplama ile bulunacaktır. Eğer ki 8 Eylül 1999 tarihi öncesi bir çalışmanız var ancak hiçbir SGK giriş kaydınız yoksa bu durumda zamanaşımını kesen herhangi bir unsur olmadığı için dava ikame edilmesi durumunda, zamanaşımından kaynaklı reddedilecektir. Ancak zamanaşımını durduran ve bu davaların lehinize sonuçlanmasını sağlayacak istisnai durumlar vardır.
99 Öncesi SGK Girişim Var Ama Prim Kaydım Yok Ne Yapmalıyım?
Zamanaşımı olarak kanunda belirtilen 5 yıllık sürenin istisnaları mevcuttur. Bu istisnalardan da önemlisi ve sıkça karşılaştığımız durum ilgili tarihten önce çalışmaya başlanılmış olsa da SGK primlerinin ödenmemiş olması ancak SGK’ye giriş kaydının bulunmasıdır. Bilindiği üzere 8 Eylül 1999 tarihinden önce sistemin ve teknolojinin gelişmemiş olmasından dolayı, bildirimlerin takibatları düzenli bir şekilde yapılamamaktaydı. Bu dönemde işe girişi bildirgesi verilmesine rağmen daha sonrasında hiçbir prim ödenmemiş olması mevcut düzenlemede kapsam dışında kalmaktadır. Ancak açılacak hizmet tespiti davası ile SGK’de yer alan kayıtlar diğer delillerle desteklenerek hizmet tespit edilirse, primlerin tamamlanmasına karar verilecek ve böylece yeni düzenlemeden faydalanabileceksiniz.
EYT Yasasından Nasıl Yararlanacağım?
Yeni çıkan emeklilikte yaşa takılanların sorunlarını en azından 8 Eylül 1999 tarihi öncesi çözen düzenleme ile herkes dilekçelerini hazırlayarak emekli olacağı anı merakla beklemeye başladı. Bu kapsamda ilgili tarihten önce sigorta primi bulunan ve diğer şartları sağlayan vatandaşlar talepleri halinde emeklilikten faydalanabilecektir. Ancak 1999 tarihi öncesi çalışan, işe giriş bildirgesi olan ancak prim kaydı bulunmayanlar için açılacak olan davanın kazanılması ve kararın kesinleşmesinden sonra SGK’ye yapılacak başvuru ile emeklilik işlemlerinden faydalanılabilecektir. Bu kapsamda özellikle hak düşürücü süre olan 5 yılı kesen durumların neler olduğunu öğrenmek için ofisimizle iletişim kurunuz. Çünkü yerleşik Yargıtay içtihatlarından da görüleceği üzere, 5 yıllık hak düşürücü süreyi kesen bir çok durum mevcuttur.
99 Öncesi SGK Primlerimi Ekletebilir Miyim?
Kanunca belirlenmiş olan hak düşürücü sürenin işlemesi durumunda 1999 yılı öncesi hizmetleri ekleterek primleri tamamlatmak mümkün değildir. Ancak hak düşürücü sürenin işlemediği istisnai haller mevcuttur. Bu hallerin bulunması durumunda açılacak hizmet tespiti davası sonrası 1999 yılı öncesi olan SGK primlerinizi ekletebilirsiniz. Hak düşürücü süreyi kesen hususların neler olduğu Yargıtay kararları doğrultusunda belirtilmiştir. Bunlarla alakalı daha geniş ve net bilgilere ulaşmak için lütfen ofisimizle iletişime geçiniz.
99 Öncesi Hizmet Tespiti İçin Hak Düşürücü Süreyi Kesen Bazı Durumlar
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
Esas Numarası: 2016/2343
Karar Numarası: 2020/560
Karar Tarihi: 09.07.2020
“…İşverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesigerektiği506 sayılı Kanun’un 79. maddesinin 1. fıkrasında açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi, dört aylık sigorta primleri bordrosu, sigortalı hesap fişi vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması hâlinde artık Kanun’un 79. maddesinin 10. fıkrasında yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir…”
YARGITAY 10. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2021/2870
Karar Numarası: 2021/5681
Karar Tarihi: 21.04.2021
“…Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi) verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceği açıktır…”
Konuyla ilgili Sigortasız İşçi Çalıştırma Cezası Ne Kadar? başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.