Ticareti Terk Suçu
Alacaklıyı, kötü niyetli borçlu tacirlere karşı korumak amacıyla 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu Madde 44’te “Ticareti Terk Edenler” başlığı altında ve m. 337/a’da ticareti terk suçu ile ilgili düzenlemeler mevcuttur. Öncelikle anılan kanun maddelerine yakından bakmak gerekirse;
İ.İ.K m. 44
Ticareti terk eden bir tacir 15 gün içinde keyfiyeti kayıtlı bulunduğu ticaret siciline bildirmeye ve bütün aktif ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren bir mal beyanında bulunmaya mecburdur. Keyfiyet ticaret sicili memurluğunca ticaret sicili ilanlarının yayınlandığı gazete’de ve alacaklıların bulunduğu yerlerde de mütat ve münasip vasıtalarla ilan olunur. İlan masraflarını ödemiyen tacir beyanda bulunmamış sayılır.
Bu ilan tarihinden itibaren bir sene içinde, ticareti terk eden tacir hakkında iflas yolu ile takip yapılabilir.
Ticareti terk eden tacir, mal beyanının tevdii tarihinden itibaren iki ay müddetle haczi kabil malları üzerinde tasarruf edemez.
Üçüncü şahısların zilyedlik ve tapu sicili hükümlerine dayanarak iyi niyetle elde ettiği haklar saklıdır. Ancak karı ve koca ile usul ve füru, neseben veya sıhren ikinci dereceye kadar (Bu derece dahil) hısımlar, evlat edinenle evlatlık arasındaki iktisaplarda iyi niyet iddiasında bulunulamaz.
(Değişik beşinci fıkra: 17/7/2003-4949/11 md.) Mal beyanını alan merci, keyfiyeti tapu veya gemi sicil daireleri ile Türk Patent Enstitüsüne bildirir. Bu bildiri üzerine sicile, temlik hakkının iki ay süre ile tahdit edilmiş bulunduğu şerhi verilir. Keyfiyet ayrıca Türkiye Bankalar Birliğine de bildirilir.
Bozulmaya maruz veya muhafazası külfetli olan veya tayin edilen kanuni müddet içinde değerinin düşmesi kuvvetle muhtemel bulunan mallar hakkında, tacirin talebi üzerine, mahkemece icra memuru marifetiyle ve bu kanun hükümleri dairesinde bu malların satılmasına ve bedelinin 9 uncu maddede yazılı bir bankaya depo edilmesine karar verilebilir.
Ticareti Terk Suçu Cezası
İ.İ.K m 337/a
Ticareti terk edenlerin cezası:
44 üncü maddeye göre mal beyanında bulunmayan veya beyanında mevcudunu eksik gösteren veya aktifinde yer almış malı veya yerine kaim olan değerini haciz veya iflas sırasında göstermeyen veya beyanından sonra bu malları üzerinde tasarruf eden borçlu, bundan zarar gören alacaklının şikâyeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Birinci fıkradaki fiillerin işlenmesinden alacaklının zarar görmediğini ispat eden borçluya ceza verilmez.
Borçlunun iflası halinde, birinci fıkradaki durum ayrıca taksiratlı iflas hali sayılır.
Hangi hallerin ticareti terk olarak adlandırılacağına ilişkin bilgiler ile tacirin bu konuya ilişkin yükümlülüklerinin yer aldığı bilgilerin verildiği madde 44 ve burada açıklananlara uyulmaması durumunda uygulanacak yaptırım madde 337/a’da yukarıdaki şekilde düzenlenmiştir.
Ticareti Terk Suçu Unsurları
Ticareti terk suçunu yasal olarak ticari şirketler işleyemeyecektir. Burada suçu işleyebilecek kişi Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde tacir olarak adlandırılan kişi ve ticari şirketlerin bu durumdan sorumlu olan yöneticileridir. Tacirin, ticareti terk suçundan ceza alabilmesi için, kayıtlarda bulunan ticari işletmesine ilişkin belirtmiş olduğu adresini değiştirmiş veya ticari işletmeyi kapatmış (dağıtmış), kendi adına işletmekten vazgeçmiş olmasına rağmen bu konuda yasal süre içerisinde (15 gün) resmi makamlara bildirimde bulunmamış olması gerekmektedir.
Ticareti Terk Suçu Şikayet Süresi
Ayrıca şikayete tabi olan bu suçta, şikayette bulunan alacaklının yukarıda anılan kanunun hükümlerine göre yerine getirilmeyen sorumluluklardan dolayı zararı oluşmalıdır. Alacaklı zarara uğradığını ispatlamalıdır. Bu durum uygulamada genellikle tacirin adresine icra müdürlüğü vasıtasıyla yapılan menkul haczinde, ticareti terk etmiş olduğunun anlaşılarak tutanağa geçirilmesi sonucu oluşmaktadır. Durumun öğrenilmesinden itibaren 3 ay ve herhalde 1 yıllık şikayet zamanaşımı süreleri mevcuttur.
Görevli mahkeme İİK m. 346 gereğince icra mahkemeleridir. Şikayet üzerine dava icra ceza mahkemesinde görülecektir. Yetkili mahkeme ise icra takibinin esasının bulunduğu yer icra mahkemeleridir. Konuya ilişkin TİCARETİ TERK SUÇU ŞİKAYET DİLEKÇESİ başlıklı konumuzdan örnek olarak hazırlamış olduğumuz şikayet dilekçesine ulaşabilirsiniz.
Kocaeli’de Ticareti Terk Suçu Davaları
Kocaeli ilinde bulunan avukatlık ofisimize gelerek KOCAELİ’de Ticareti Terk Suçuna ilişkin süreçlerle ilgili bilgi alabilirsiniz. İcra ve İflas Hukuku alanında uzman, Kocaeli İcra Avukatı mıza danışabilirsiniz. Kocaeli/İzmit bölgesinde değilseniz, iletişim kısmında yer alan mail adresimiz ve telefon numaramız ile avukatlarımızla irtibata geçebilirsiniz.