Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu
Karşılıksız çek keşide etme veya çekle ilgili karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçu olarak adlandırılan suç; 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 63. Maddesi ile 5941 Sayılı Çek Kanunun 5. Maddesinde yapılan düzenlemede yer almaktadır. Ceza Sorumluluğu, Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Başlıklı Madde 5: “Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, (…) az olamaz…” şeklinde düzenlenmiştir.
Karşılıksız Çek Keşide Etmek Suçunun Unsurları
Kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere karşılıksız çek keşide etme suçunun oluşabilmesi için 3 şartın oluşması gerekmektedir;
- Çek, kanuni ibraz süresi içerisinde bankaya ibraz edilmiş olmalıdır,
- Çekin karşılıksız olduğunun anlaşılması üzerine banka yetkililerince çekin arkasına veya arkasında yer kalmamış ise eklenecek bir kağıda karşılıksızdır ibaresi işlenmelidir,
- Çek hamili aşağıda bahsedilen şikayet süreleri içerisinde şikayette bulunmalıdır.
Çekle ilgili karşılıksızdır yapılmasına sebebiyet verme suçu şikayete tabi bir suçtur. Şikayeti ancak çek hamili yapabilecektir. Şikayet süresi İİK m. 347 çerçevesinde fiilin öğrenilmesinden itibaren 3 ay ve her halde 1 yıldır. Bu süreler karşı tarafın itirazı olmaksızın mahkeme tarafından resen değerlendirmeye alınacaktır. Unutulmamalıdır ki çekin karşılıksız çıkmasına ilişkin yapılacak şikayet öncesinde uygulamada her ne kadar önce icra takibi başlatılıp daha sonra şikayet yoluna gidiliyorsa da şikayet için icra takibine başlanmış olma şartı yoktur.
Karşılıksız çek keşide etme suçuna ilişkin davalarda icra ceza mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise çek hesabının açıldığı banka şubesi veya şikayet edilenin yerleşim yeridir. Karşılıksız çek düzenleyen gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilecektir. Tüzel kişilik olması durumunda çekin düzenlendiği tarihte imza yetkisi bulunan tüzel kişilik yöneticileri sorumlu olacaklardır.
Çekle İlgili Karşılıksızdır Yapılmasına Sebebiyet Verme Cezası Nedir?
Çekle ilgili karşılıksızdır yapılmasına sebebiyet vermenin cezası yukarıda açıklandığı üzere 5941 Sayılı Çek Kanunun 5. Maddesinde belirtilmiştir. Bu çerçevede cezaya bakıldığında;
-Her bir çek için 1500 güne kadar adli para cezasına hükmolunabilir. Ancak verilecek adli para cezası çek bedelinin karşılıksız kalan kısmından düşük olamayacaktır,
-Çek hesabı açma ve çek düzenleme yasağı tedbirlerine hükmedilebilir,
-Adli para cezasının ödenmemesi veya şikayetçiye ödeme yapılmasıyla şikayetçinin şikayetini geri almadığı durumlarda; cezaya, ön ödeme, HAGB veya uzlaşma kavramları uygulanmaz. Ceza doğrudan hapis cezasına çevrilecektir.
Covid-19 İle İlgili Düzenlemeler
Ayrıca Çekle ilgili karşılıksızdır yapılmasına sebebiyet verme suçuna ilişkin Covid-19 nedeniyle getirilmiş olan 26/03/2020 tarihinde resmi gazetede yayımlanan “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ayrıntılı şekilde incelemenizi tavsiye ederiz. Bu değişiklik ile hem alacaklı hem borçlu için çeşitli değişiklikler getirilmiş özellikle de borçlunun ödeme şartları iyileştirilerek taksitlendirilmiştir.
Kocaeli’de Karşılıksız Çek Suçu Ve Şikayeti
Kocaeli ilinde bulunan avukatlık ofisimize gelerek KOCAELİ’de karşılıksız çek ve şikayet sürecine ilişkin bilgi alabilirsiniz. Ayrıca İcra İflas Hukuku alanında uzman, Kocaeli İcra Avukatı mıza danışabilirsiniz. Kocaeli/İzmit bölgesinde değilseniz, iletişim kısmında yer alan mail adresimiz ve telefon numaramız ile avukatlarımızla irtibata geçebilirsiniz.
Bu konuya ilişkin dilekçe örneğine Karşılıksız Çek Şikayeti Dilekçe Örneği başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.