İdari İşlemin İptali Davası

İdari İşlemin İptali Davası

İdari işlemin iptali davası, işlemlerin hukuka uygunluğunun denetlenmesini sağlayan bir davadır. İdari işlemin iptali davasına ilişkin hükümler temel olarak İdari Yargılama Usulü Kanununda düzenlenmiştir.

İYUK madde 2/1-a düzenlemesine göre idari işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu, amaç unsurları yönünden hukuka aykırı oldukları gerekçesiyle menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları bir idari dava türü olarak sayılmıştır.

İdari işlemin iptal edilmesi sonucu söz konusu idari işlem geriye etkili olarak yürürlükten kalkar.

İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı:

  Madde 2 – 1. (Değişik: 10/6/1994-4001/1 md.) İdari dava türleri şunlardır:

1. a) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 21/9/1995 tarihli ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000-4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,
2. b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,
3. c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.
4. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlarda ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.⁽³⁾ 

  Dilekçe üzerine uygulanacak işlem:

  Madde 6 – 1. Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına veya 4 ncü maddede yazılı yerlere verilen dilekçelerin harç ve posta ücretleri alındıktan sonra deftere derhal kayıtları yapılarak kayıt tarih ve sayısı dilekçenin üzerine yazılır. Dava bu kaydın yapıldığı tarihte açılmış sayılır.

Hangi İdari İşlemler İptal Davasına Konu Olur?

Bir idari işlemin iptal davasına konu edilebilmesi için bazı şartları taşıması gerekir. Her idari işlemin iptali talep edilemez. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir:

1-İşlem bir kamu dairesi tarafından tesis edilmiş olmalıdır.

2-İdari işlem kamu hizmetinin yürütülmesiyle ilişkili olarak tesis edilmiş olmalıdır.

3-İdarenin tek taraflı olarak tesis ettiği bir işlem olmalıdır.

4-İdari işlemin “kesin” ve “icrai” nitelikte olması gerekir.

İptal Davası Açma Sebepleri

1-Yetki unsuru bakımından hukuka aykırılık: İdari işlemin konu, makam, yer veya zaman bakımından yetkisiz bir idare tarafından tesis edilmesi durumudur.

2-Şekil unsuru bakımından hukuka aykırılık: İdari işlemin mevzuatta öngörülen biçimsel şartlara ilişkin kurallara aykırı olarak tesis edilmesi durumudur.

3-Sebep unsuru bakımından hukuka aykırılık: İdari işlemin dayanağının hukuka aykırı olması durumudur.

4-Konu unsuru bakımından hukuka aykırılık: İdari işlemin meydana getirdiği hukuki sonuç konu unsurunu oluşturur. İdare tarafından hukuk kurallarının yanlış veya eksik yorumlanarak uygulanmasını ifade eder.

5-Amaç unsuru bakımından hukuka aykırılık: İdari işlemin maksadının “kamu yararına” ya da o konu için kanunda öngörülen özel amacına aykırı olması durumudur.

İdari İşlemin İptali Davasında Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Görevli mahkeme İptali istenen işlemi tesis eden idareye göre belirlenir, duruma göre idare mahkemesi, vergi mahkemesi veya Danıştay davaya bakmakla görevlidir.

İptal Davasında Süre

Genel dava açma süresi idare mahkemelerinde 60 gün, vergi mahkemelerinde ise 30 gündür. Her ne kadar genel süre bu şekilde olsa da bazı idari işlemlerin iptali yönelik davalar için farklı süreler öngörülmüştür.

  Dava açma süresi:

  Madde 7 – 1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.

2. Bu süreler;
3. a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,
4. b) Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği;

  Tarihi izleyen günden başlar.

3. Adresleri belli olmayanlara özel kanunlarındaki hükümlere göre ilan yoluyla bildirim yapılan hallerde, özel kanununda aksine bir hüküm bulunmadıkça süre, son ilan tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün sonra işlemeye başlar.
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.

Kocaeli’de İdari İşlemin İptali Davaları

Kocaeli ilinde bulunan avukatlık ofisimize gelerek KOCAELİ’de idairi işlemin iptali davası ve süreçleriyle ilgili bilgi alabilir, İdare Hukuku alanında uzman avukatlarımıza danışabilirsiniz. Kocaeli/İzmit bölgesinde değilseniz, iletişim kısmında yer alan mail adresimiz ve telefon numaramız ile avukatlarımızla irtibata geçebilirsiniz.

Ayrıca sıkça okunan Tutukluluğun Devamı Kararına İtiraz başlıklı yazımızı inceleyebilrsiniz.

İdare Hukukunda Tam Yargı Davası