Avukatın Cmk Görevinde Karşı Vekalet Ücreti
Avukatın Cmk görevinde karşı vekalet ücreti konusuna ilişkin çeşitli Baroların, Adalet Bakanlığı’na baskıları ve başvuruları her geçen gün artıyor. Bilindiği üzere ve aşağıda ayrıntılı şekilde yer alan kanun maddeleri gereğince yargılamada avukat desteği almasıyla birlikte haklılığın mahkeme kararıyla tespiti sonucu, lehine karar verilen tarafa kendisini avukatla temsil ettirmiş olmasından dolayı vekalet ücretine hükmedilecektir. Anacak uygulamada yaygın ve hatalı bir şekilde Ceza Muhakemesi Kanunundan doğan haklar ve yargılamanın usule uygun şekilde işleyişini sağlamak amacıyla; belirli ve adil bir sistem tarafından müşteki/mağdur vekili veya sanık müdafii olarak yargılamada görev alan ve uygulamada “CMK Avukatı” olarak adlandırılan avukatların emeği karşılığı olan vekalet ücretlerine hiçbir gerekçe gösterilmeksizin hükmedilmemektedir. Anacak aşağıda ayrıntılı şekilde açıklanacağı üzere işbu yerleşik uygulama yasalarımıza açıkça aykırı durumdadır.
Cmk Görevinde Karşı Vekalet Ücreti Talebimize İlişkin Yasal Dayanaklar
Ceza Muhakemeleri Kanunu m. 324’te “Harçlar ve tarifesine göre ödenmesi gereken avukatlık ücretleri ile soruşturma ve kovuşturma evrelerinde yargılamanın yürütülmesi amacıyla Devlet Hazinesinden yapılan her türlü harcamalar ve taraflarca yapılan ödemeler yargılama giderleridir. Hüküm ve kararda yargılama giderlerinin kimlere yükletileceği gösterilir.” hükmü amirdir. Anılan hüküm gereğince, mahkemenin avukatlık ücretine hükmetmesi gerekmektedir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu m. 164’te “Avukatlık ücreti, avukatın hukukî yardımının karşılığı olan meblâğı veya değeri ifade eder...Değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise avukatlık asgari ücret tarifesi uygulanır. Dava sonunda, kararla tarifeye dayanılarak karşı tarafa yüklenecek vekâlet ücreti avukata aittir. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas ve mahsup edilemez, haczedilemez.” hükmü amirdir. Avukatlık Kanunu’nun açık hükmünden de anlaşılacağı üzere mahkeme tarafından avukatın hukuki yardımının karşılığı olarak vekalet ücretine hükmedilmelidir. Kanun hükmünde anılan tarife Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’dir.
AAÜT’nin geçerliliğine ilişkin kanuni dayanağı Avukatlık Kanunu m. 169’dur. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu m. 169’da “Yargı mercilerince karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücreti, avukatlık ücret tarifesinde yazılı miktardan az ve üç katından fazla olamaz.” hükmü amirdir. Anılan hükmün ceza yargılamasındaki tamamlayacı dayanağı yukarıda bahsedilen CMK m. 324’tür. Ayrıca AAÜT’nin bir tarife olduğu ve kanuni bir dayanağının olmadığına yönelik eleştiriler de Yargıtayın yerleşik içtihatı sonrası son bulmuştur. (Yargıtay 4.Ceza Dairesinin 17.09.2008 tarih ve E: 2008/862, K: 2008/16994 sayılı, 19.04.2010 tarih ve E: 2008/10604, K: 2010/7389 sayılı kararları)
Özellikle sanık müdafiliği yapıldığı ve beraat kararı alınmış olan durumlara ilişkin; 24/11/2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren (her yıl aynı tarihlerde yeniden düzenlenen) Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi, Ceza davalarında ücret başlıklı Madde 14/4’te “Beraat eden ve kendisini vekil ile temsil ettiren sanık yararına Hazine aleyhine maktu avukatlık ücretine hükmedilir.” hükmü amirdir. Anılan hüküm CMK m. 324 ile birlikte değerlendirildiğinde ilk derece mahkemesinin vekalet(avukatlık) ücreti hususunda bir karar vermesi gerekmektedir. Yukarıda izah edilmeye çalışılan konulara ilişkin;
Konuya İlişkin Örnek Yargı Kararı
Yargıtay 4. Ceza Dairesi 17.09.2008 Tarih E: 2008/862, K: 2008/16994
“…Beraat eden ve kendisini vekil ile temsil ettiren sanık yararına hazine aleyhine maktu avukatlık ücretine hükmedilir… 5271 sayılı CYY ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin açıklanan hükümlerine göre beraat eden sanığın, hakkında açılan kamu davasında, kendisini savunmak için yardımından yararlandığı müdafıe ödemek zorunda olduğu vekalet ücretinin, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde yazılı miktar esas alınmak suretiyle Devlet Hazinesine yükletilmesi yasaya uygundur….” şeklinde hüküm kurulmuştur. Aynı nitelik ve doğrultuda kurulan fazlaca yargıtay kararı mevcuttur. (Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 3.12.2007 tar. 2007/9222 E.- 2007/8495 K. sayılı kararı, 8. Ceza Dairesi’nin 25.02.2008 tar. 2007/13484 E.- 2008/1110 K. sayılı kararı, 4. Ceza Dairesi’nin 17.09.2008 tar. 2008/862 E. -2008/16994 K, 9. Ceza Dairesi’nin 01.02.2011 tar., 2009/3203 E- 2011/612 K. sayılı ilamları)
Cmk Görevinde Karşı Vekalet Ücretine İlişkin Sonuç
Yukarıda açıklanan, kanun hükümlerinde bahsedilen ve Yargıtay yerleşik içtihatlarında da yer alan nedenlerle; ilk derece mahkemelerinin avukat yardımı alan ve haklılığı ortaya çıkan taraf lehine vekalet ücretine hükmetmesi gerekmektedir. Ancak mahkemeler uygulamada CMK görevlendirmesi olduğu gerekçesi ile avukatla temsil edilmiş olmasına rağmen vekalet ücretine hükmetmemektedir. Yasalara açık şekilde aykırı olan bu uygulamadan bir an önce vazgeçilmesini temenni ederiz.
Not: Sıkça okunan KVKK ÇERÇEVESİNDE HAK ARAMA YÖNTEMLERİ ve ÇOCUĞUN VELAYETİ başlıklı yazılarımızı inceleyebilirsiniz.