Adli Yardım Talebi Nedir?
Adli yardım talebi; mali gücü yeterli olmayan kişilerin, hak arama hürriyetlerini gerektiği şekilde kullanabilmeleri için yargılama masraflarından geçici olarak muaf tutulmalarını ifade eder. Ayrıca barolar tarafından sağlanan ücretsiz avukat desteği sunulmasıdır fakat bu yazımızda yargı organlarına yönelik HMK m. 334 ve devamında düzenlenen adli yardım kurumuna değinilecektir. Adli yardım kararı; davalar, tedbir talepleri ve icra-iflas takiplerinde verilebilir.
Adli Yardım Talebi Şartları
1-Hak arama faaliyeti için gerekli maddi güçten yoksun olmak: Konuya ilişkin karar verilebilmesi için ilk şart talepte bulunanın yargılama giderlerini ödeyemeyecek durumda olması ya da ödediği takdirde yoksulluğa düşecek olmasıdır. Talepte bulunan tarafından bu durumu kanıtlayıcı belgelerin mahkemeye sunulması gerekmektedir. Uygulamada genelde muhtarlıklardan alınan mali duruma ilişkin belge (Fakirlik belgesi) yeterli görülmektedir.
2-Esas talebin açıkça dayanaktan yoksun olmaması: Adli yardım talep edilen dava veya takipteki esas talebin açıkça dayanaksız olmaması ise ikinci şarttır. Talepte bulunan esas talebi hakkındaki iddialarının özetini ve haklılığını işaret eden delilleri adli yardım talep ettiği merciye sunmalıdır.
Adli yardımdan yararlanacak kişiler
MADDE 334- (1) Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.
(2) Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler.
(3) Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır.
Adli Yardım Talebi Nasıl Yapılır?
İcra-iflas takipleri için adli yardım talebi takibin açıldığı veya açılacağı icra dairesinin bağlı olduğu icra hukuk mahkemesine bir dilekçe vermek suretiyle yapılır.
Dava ve geçici hukuki koruma tedbirleri için ise iki seçenek mevcuttur. Talepte bulunan esas hakkındaki davasıyla birlikte aynı dilekçe ile adli yardım talebinde bulunabileceği gibi; davadan önce esas talebini ileri süreceği mahkemeye başvurmak suretiyle de adli yardım talebinde bulunabilir.
Adli yardım talebi
MADDE 336- (1) Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.
(2) Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır.
(3) Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır.
(4) Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır.
Adli Yardım Kararının Sonuçları
Talebin kabulüne karar verilmesi durumunda talepte bulunan yargı harç ve masraflarından geçici olarak muafiyet kazanır.
Kapsamı
MADDE 335- (1) Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar:
a) Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet.
b) Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet.
c) Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.
ç) Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini.
(2) Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kısmından yararlanmasına da karar verebilir.
(3) Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.
Adli yardım talebinde bulunan kişi dava sonucunda haksız çıkarsa yapılan masrafların adli yardım talebinde bulunan kişiden tahsil edilmesi söz konusu olacaktır.
Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili
MADDE 339- (1) Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yararlanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en
çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir.
(2) Adli yardım kararından dolayı Devletçe ödenen veya muaf tutulan yargılama giderlerinin tahsilinin, adli yardımdan yararlananın mağduriyetine neden olacağı mahkemece açıkça anlaşılırsa, mahkeme, hükümde tamamen veya kısmen ödemeden muaf tutulmasına karar verebilir.
Bu konuya ilişkin dilekçe örneğini incelemek üçün lütfen tıklayınız.
Kocaeli’de Adli Yardım Talebi ve Süreçleri
Kocaeli ilinde bulunan avukatlık ofisimize gelerek KOCAELİ’de adli yadım davası ve süreçleriyle ilgili bilgi alabilirsiniz. Alanında uzman avukatlarımıza danışabilirsiniz. Kocaeli/İzmit bölgesinde değilseniz, iletişim kısmında yer alan mail adresimiz ve telefon numaramız ile avukatlarımızla irtibata geçebilirsiniz.